3B Scientific Animal cell model - Manual (Page 33)

33
Türkçe
Hayvan hücresi
keseciklere konulmuş ve iletim için hazır hale gelmişlerdir. Böylece GA proteinlerin ayrıştırılması ve gönderilmesi
adına önemli bir rol oynar (“Hücre Postanesi”).
GA aynı zamanda ekzositoz olaylar (keseciklerin bırakılması) ve fagositoz olaylarla (çevrelediği bileşenlerle
birlikte membranın “çimdiklenmesi” ile plazma membranın dışarı çıkarılması). Kesecikler aynı zamanda aktif
olarak sarılabilir ve tutulabilir (endositoz) ve aynı zamanda aracı olarak hareket eden reseptörler içeri alınabilir
(pinositoz). Mikrovillus (az hareket eden küçük parmağa benzeyen çıkıntılar), stereosiliya (daha az hareket
eden büyük çıkıntılar) ve kinosilyum ( aktif siliya hareketi için flagellum şekilli çıkıntılar) sadece kurs okumasında
tartışılacaktır.
Kofullar hem endositoz olarak hem de kese içeriklerini sindiren hücre bileşenleri ile oluşabilir (lizozomlar)
Lizozomlar boyunca olan hücrelerde Küçük organeller vardır (peroksizomlar), bunlar yağ asitlerini, amino grup
asitleri ve ürik asitleri okside ederler ve sitotoksik organik bileşenleri detoksifiye edebilirler.
Mitokondriler, ilk çağlardaki tek hücreli organizmalardır ve sembiyontlara dönüşmüşlerdir. Kendi genetik
materyallerine ve aynı zamanda kendi proteinleri için sentezler için ribozomlara sahiptiler. Ancak konak hücre
genomu ile o kadar birbirlerine sarılmışlardır ki bağımsız olarak yaşayamazlar. Bu simbiyozun yararı mito-
kondrinin oksijen kullanabilmesidir (bitkilerin oluşması ile ilk çağlarda ortaya çıkan yaşayan hücreler için toksik
madde). Bu yüzden karbonhidratlar, yağ asitleri ve amino asitler, CO2’den H2O’ya oksijen elementinin tüketimi
ile oksitlenirler. Bu yolla ATP, genel enerji taşıyıcısı, hücreler için alınmıştır. Mitokondri, çift membran duvarına
sahiptir. ATP sentezi ve solunum zinciri süreci iç duvarın kendisinde meydana gelmektedir. Yağ asidi oksitlenmesi
ve sitrik asit çemberi, mitokondri matriksi içinde meydana gelir. Bu yüzden mitokondri hücrenin enerji evi olarak
tanımlanabilir.
Hücre çekirdeği, hücrenin bilgi merkezidir. Bilginin kendisi 46 Deoksiribonükleik asit molekülleri (DNA) içinde
dağıtılırlar. Bunlar histonlar ile beraber hücre çekirdeğinde bulunurlar (capping protein). Çekirdek, sitoplaz-
madan daha sıkı bir şekilde paketlenmiş ve tanımlı kanallar ile nükleer çift membran ile etrafı sarılmıştır. Protein
sentezi için olan bilgi ribozomlara haberci ribonükleik asit (mRNA) ile iletilmektedir. mRNA, DNA gen segment-
lerine sentezlenmektedir. Bu sürecin adı transkripsiyondur ve DNA kopyaları üretir. Ribozomal RNA çekirdekçik
içindeki özel segmentler üzerinde sentezlenmiştir (hücre çekirdeği içindeki bir araya gelmeler). Bununla beraber
sitoplazma ve membran reseptörleri arasında sıkı bir ilişki vardır, böylelikle çekirdek merkezi bilgiyi ve hücrenin
kontrol ünitesini temsil eder.
Yazar: Prof. Dr. R.H.W. Funk, Anatomi Enstitüsü, Dresden Teknoloji Üniversitesi